خیلی وقت پیش یه پروژه پژوهشی رو شروع کردم و حالا بعد از حدود دو سال میخوام ضمن ادامه اون حرکت، خروجی اون رو از طریق وبلاگم منتشر کنم . تحقیق کردن حولِ محورهای فرهنگ و جامعه، جذابیت ها و البته سختی های خاص خودش رو داره . خصوصا تو جامعه ای مثل ایران که معیارهای فرهنگی و رفتاری، حتی تو یک شهر مثل تهران بین افراد مختلف یکسان نیست .
البته اگر بخوام از مشکلات این کار بگم، واقعا تا صبح میشه این مطلب رو ادامه داد . نبود منابع مشخص مطالعاتی، نبود مراکز آماری، عدم امکان افکارسنجیِ مستقل و خیلی مسائل دیگه که کار رو واقعا سخت می کنه .
موضوعِ مورد بحث ( فرهنگ مجازی ) از دو دیدگاه حائز اهمیت هست . یکی از بعد تجاری و اقتصادی . خوب من کسب و کارم به اینترنت مرتبط هست و شکل برخود، رفتار و فیدبکی که کاربرها به سرویس ها و خدمات مختلف میدن مستقیما روی کار من تاثیر میگذاره . شناخت عواملی که میتونه کاربران رو ترغیب به فعلِ خاصی بکنه و پی بردن و به المان های ارزش ساز برای اونها مطمئنا می تونه تو پیشرفت کارم تاثیر بگذاره . متاستفانه توی وبفارسی، صرفا المان هایی مورد استفاده و ترویج قرار گرفتن که برای وب جهانی کارآمد هست ( و البته تا حدودی برای وبفارسی) و کمتر کسی رو دیدم که به فکر بومی سازیِ فرهنگ‌سازی ها افتاده باشه ( نمونه بارزش سیستم های خریدگروهی که همه، سازوکار گروپان رو دارن)
بعد دوم، مسائل مربوط به فرهنگ و اجتماع هست . اگه ما کاربران اینترنت رو نماینده‌ی نخبه‌ی جامعه ایران بدونیم* این کاربرها از اینترنت چه استفاده هایی می کنند ؟ آیااستفاده‌ی متعارف به نامتعارف ارجحیت داره ؟ اصلا عرفیت داشتن یک شکل استفاده رو کی باید تعیین بکنه ؟چه عواملی روی کیفیت استفاده کاربرها تاثیر گذار هست ؟ و مهمتر از همه، میزان تاثیر پذیری و تاثیر گذاری کاربرها روی اینترنت چقدر هست ؟
نمونه و مثال بارزی که میشه برای این مساله زد، بحث هایی هست که حولِ محور گودر پیش اومد . خوب همه‌ی ما از اینکه گودر مرحوم شد ناراحتیم، اما چند نفر از ما نشست و فکر کرد که چقدر کیفیتِ کاربری ما از این سرویس، مطابق با فلسفه‌ی وجودی اون بود ؟ کاربران ایرانی، شکلِ جدیدی از کاربری رو برای گودر تعریف کرده بودن که در نوع خودش بی نظیر بود و به عقیده من بسیار لازم‌البحث ! با شناخت یک سری عوامل ( که قویا معتقدم همش سیاسی نیست ) میشه عللِ کنش ها و واکنش های کاربران اینترنت رو تا حدودی هضم و در بعضی مواقع شاید پیش بینی کرد …
البته باید بگم که این مبحث، اصلا بحث جدید و نوپایی نیست و حتی دارای زیرشاخه های زیادی هم هست و برخی از زیررشته های این موضوع ( مثل SNA یا تحلیل شبکه های اجتماعی ) الان تو دنیا داره به صورت اکادمیک تدریس میشه . اما شوربختانه تو ایران طرفداری نداره و این مساله، باعث شده اکثر پروژه های فرهنگی/اقتصادی ما توی وب “امید به خدایی” باشه یا در بهترین شرایط با اتکا به نمونه های خارجی و متد های غربی : )
واقعیت اینه که من وقتم بسیار محدود هست و با توجه به گردآوری هایی که تا به امروز داشتم فکر می کنم بتونم بعد از این روی یه تایم لاین یک ماهه، هفته ای یک مطلب توی این حوزه منتشر کنم . اما واقعا برای ادامه‌ی این راه، تنهایی راه به جایی نمی برم و مشتاقانه از دوستانی که توی وب کار می کنن و دغدغه های اینچنینی دارند دعوت به همکاری و همیاری می کنم . شدیدا معتقدم که اگر من توی این حوزه، به عالی ترین مراتب دانش هم برسم (!) باز هم فایده ای نداره و باید جامعه‌ای که با اونها و برای اونها کار می کنم هم از ماهیت این محبث مطلع باشند .برای همین سعیم بر اینه که هرچی به دست آوردم، با دیگران و مخاطبین محدودم هم شیر کنم . به قولی همون زکات علم، آموزشه :))
اگر مایلید، علاقه دارید یا فکر می کنید می تونیم یه تیم پژوهشی خوب در این زمینه با هم تشکیل بدیم، با من تماس بگیرید. ایمیلم : milad @ islamizad . ir
*”نخبه یعنی فرد یا گروهی که از نظر فرهنگی/اقتصادی/اجتماعی تو وضعیت بهتری قرار داده . یه نگاه به درصد کاربران اینترنتی نشون میده که در بهترین حالت ۳۰ درصد ایرانیها کاربر اینترنت هستن”
واقعا در مورد گودر راست گفتی که از این سرویس به شکل یک شبکه اجتماعی استفاده میکردن و قوانین اجتماعی نانوشته زیادی برای اون قائل بودن
فرهنگ خاصی داشتن که فکر نمیکنم کشور دیگه ای از گوگل ریدر به این صورت استفاده کنن
و چیز دیگه ای هم که وجود داره اینه که اینترنت تو ایران ناگهانی شناخته شد و تدریجی نبوده به همین دلیل خیلی از حرکات کاربرا مقطعیه
من شدیدا مشتاق بقیه این دوره هستم
خدا بخواد امروز شماره دومش رو منتشر می کنم