احتمالا می‌دونید که چند وقتی هست که به جرگه‌ی پادکسترها پیوستم و هنرستان رو درست میکنم. در این مدت، متوجه موضوع عجیبی شدم: بخش بزرگی از آدم‌ها، از پادکچر (اپلیکیشن پادکست) برای شنیدن و دنبال کردن پادکست‌های مورد علاقه‌شون استفاده نمی‌کنند. کمی سرچ کردم که احساس کردم راهنمای درست و درمونی برای معرفی این نوع از اپلیکشن‌ها دم نیست.
از اون‌جایی که [خوشبختانه] پادکست‌ها در حال بیشتر و بیشتر شدنند، و هرروز آدم‌های بیشتری به شنیدن پادکست روی میارن، احساس کردم یه راهنمای درست و درمون، ساده و جامع، می‌تونه چیز لازم و مفیدی باشه. پس اگر:
- تا الان پادکستی رو نشنیدید و یا اصلا نمی‌دونید پادکست چیه
- چیزهایی درباره‌ی پادکست‌ها شنیدید، اما نمی‌دونید از کجا میشه پیداشون کرد
- یکی-دو تا پادکست رو اتفاقی شنیدید، ولی نمی‌دونید چطوری دنبالشون کنید
احتمالا این مطلب می‌تونه به دردتون بخوره. همچنین، اگر مخاطب جسته گریخته، یا پروپاقرض پادکست‌ها هستید، ممکنه بخش‌هایی از این مطلب براتون مفید باشه. پس، نگاهی سرسری به سرفصل‌های مقاله‌ی حاضر بندازید و هربخشی که براتون بدردبخور بود رو بخونید.
پادکست چیه؟
اگر نمی‌دونید پادکست چیه و اتفاقی مسیرتون به اینجا خورده، لطفا مطلب پادکست، از سیرتا پیاز رو که روی وبلاگ نویسش منتشر کردیم بخونیم. خلاصه و سرراست، شرح دادیم که پادکست چیه و چه فرقی با سایر انواع محتوای صوتی داره. اما به طور کلی، پادکست، نوعی از محتوای صوتیه که سه تا ویژگی اصلی داره:
- سریالی و دنباله داره: یعنی بر خلاف کتاب صوتی (که عموما یکبارچه و کامل منتشر میشه) به صورت تدریجی و بخش‌بخش تولید و منتشر میشه.
- روی وب منتشر میشه: شاید برای مصرف کننده و شنونده‌ی پادکست خیلی مهم نباشه، اما بهرحال، «آنلاین» بودن یکی از مولفه‌های پادکسته.
- به صورت استاندارد منتشر میشه: یعنی از یک فید یا خوراک RSS بهره‌منده. توضیح این موضوع کمی فنیه و شاید براتون جالب و ضروری نباشه. اما اگر خواستید درباره‌ی فید RSS بیشتر بدونید، یه نگاهی به این لینک بندازید.
پس همونطور که گفتیم کتاب صوتی رو نمیشه پادکست دونست، همونطور که یه ترک موسیقی رو پادکست نمی‌دونیم. فارغ از ویژگی‌های توزیع و فنی بر اساس مضمون و محتوا، یه پادکست می‌تونه هر موضوع و شکل تولیدی رو شامل بشه. برخی از پادکست‌ها گفتگو محورن، برخی روایت‌محور. به عبارتی، هرکس می‌تونه با هر شیوه‌ای که دلش می‌خواد، محتوایی رو در قالب صوت تولید و با ادم‌های دیگه به اشتراک بگذاره.
نزدیک‌ترین مضمونی که به پادکست میشه مثال زد، رادیوئه. همونطور که روی رادیو کانال‌های مختلف با موضوعاتی متنوع وجود داشت و داره، پادکست‌ها هم طیف وسیعی از موضوعات رو شامل میشن. با این تفاوت اساسی که از محدودیت‌های زیاد رادیو در بین پادکست‌ها خبری نیست.
چرا پادکست بشنویم؟
شاید پاسخ به این سوال چندان ضروری نباشه. اگر پیش از این تجربه‌ی شنیدن پادکست رو داشته باشید و البته، پادکست خوبی رو گوش داده باشید، احتمالا متوجه فایده و البته لذت‌اش شدید. اما فرض رو بر این می‌گذارم که تا حالا با این مدیوم برخورد نکردید و تجربه‌ی گوش سپردن به یک پادکست رو ندارید.
برای من، تنوع نوعی پادکست‌ها، مهمترین عاملیه که به شنیدشون ترغیب میشم. من، بسته به علایق و موضوعاتی که برام جذاب‌اند، با حجم خوبی از پادکست‌ها مواجه‌ام که می‌تونم بین‌شون گشت‌وگذار کنم و در زمان‌های مختلف، بسته به میل یا نیازم، یکی از اون‌ها رو بشنوم.
پادکست‌های داستان‌سرا یا روایت‌تر برای مواقع کم‌حوصلگی خیلی مفیدند. یا بعضی پادکست‌های تخصصی حوزه‌ی کاری‌ام، برای زمان‌هایی که می‌خوام یه چیزی یاد بگیرم اما اون‌قدری تمرکز ندارم که کتاب به دست بشم، مفید فایده‌اند.
مزیت بعدی پادکست‌ها اینه که میشه اون‌ها رو هر زمان و هر مکانی استفاده کرد. موقع رانندگی، ظرف شستن و یا نظافت خونه که عملا کار دیگری نمیشه کرد، زمان‌های مناسبی برای شنیدن به یک اپیزود پادکست‌اند. من تقریبا همه‌ی اپیزودهای پادکست طنزپردازی رو وقتی ظرف‌های تلبار شده رو می‌شستم، شنیدم!
اما دلیل دیگری هم هست که برای خود من شخصا خیلی جذابه: پادکست‌ها، محرک خوبی برای کنجکاوی و بازیگوشی‌اند. ما تو دنیایی زندگی میکنم که کلی اتفاق، مفهوم و ماجرا هست که احتمالا ما چندان خبری ازشون نداریم و احتمال اینکه به طور طبیعی از وجودشون مطلع بشیم هم خیلی کمه. مثلا پادکست مختصر و مفید، در هر شماره‌اش سراغ یک موضوع کمتر پرداخته شده میره و به شکلی مختصر و مفید، یک توصیف و معارفه ازش ارائه می‌کنه. خیلی وقت‌ها از محل شنیدن یک اپیزود از یک پادکست، سرنخ‌هایی برای کنجکاوی بیشتر به دستم می‌رسه که موجب میشه کتاب تازه‌ای بخونم، جستجوی جدید بکنم و در نهایت با مفهوم نویی آشنا بشم.
چطور پادکست‌ها رو پیدا کنیم؟
تعدادی خیلی زیادی پادکست در موضوعات مختلف وجود داره که می‌تونید بهشون دسترسی داشته باشید. یکی از مهمترین مزیت اپلیکیشن‌های پادکست، اینه که می‌تونید بین هزاران پادکست بگردید و مواردی که به دردتون می‌خوره رو پیدا کنید و بشنوید. در واقع، همه‌ی کاری که باید بکنید، دانلود یه اپلیکیشن پادکست روی گوشی و بعد، جستجوی موضوع و عنوان مد نظرتونه. اینکه پادکچر یا همون اپلیکیشن پادکست چیه، کمی جلوتر توضیح دادم. اما قبلش، لطفا اگر روی تلگرام با فایل پادکستی مواجه شدید، فکر نکنید که بهترین جا برای پادکست شنیدن تلگرامه! چرا؟ عرض میکنم.
چرا تلگرام گزینه‌ی خوبی برای پادکست شنیدن نیست؟
یکی از مشکلات و معضلاتی که پادکست‌سازها، خاصه در ایران، باهاش مواجه‌اند، پراکندگی شیوه‌های توزیع پادکست یا شنیدن شدن محتواست. در ایران، تلگرام محدودیت و مرسومیت بالایی داره و برای عموم آدم‌ها به ابزاری همه‌کاره تبدیل شده. خیلی از ما، ازش به عنوان پلیر موسیقی استفاده می‌کنیم و کانال‌های تک نفره‌ی خودمون رو برای ذخیره‌ی آهنگ‌هامون داریم. پس، خیلی جای تعجب نیست که ازش برای شنیدن پادکست‌ها هم استفاده کنیم.
اگر تعارف رو کنار بگذاریم، شاید برای مخاطبیی که یکی-دو پادکست رو دنبال می‌کنه، در نظر اول، خیلی لزومتی نداشته باشه که بخواد از یه اپلیکیشن پادکست برای شنیدن و دنبال کردن پادکست‌های محبوب‌ش استفاده کنه. اما یک دلیل ساده وجود دارده که ممکنه شما رو مجاب کنه که از تلگرام -حداقل در این یه مورد- استفاده نکنید:
تلگرام به پادکست‌ساز آمار درست و حسابی نمیده: یکی از چیزهایی که هرپادکست‌سازی بهش توجه می‌کنه، آمار مخاطبینشه. هر پادکستی لازم داره از تعداد و پراکندگی مخاطبین‌ش مطلع باشه. اینکه چند نفر، در چه محدوده‌ی سنی‌ای و در چه زمان‌هایی پادکست رو می‌شنون، به سازنده کمک می‌کنه محتوای بهتری تولید کنه. پس، در نهایت این موضوع هم برای پادکستر و هم مخاطب مهم و ضروریه.
شاید در نظر اول این مهم خیلی چیز مهمی نباشه، اما اگه با مزیت‌های اپلیکیشن‌های پادکست آشنا بشید، احتمالا نظرتون بیشتر به نظر من نزدیک بشه.
پادکچر یا همون اپلیکیشن پادکست چیه؟
پادکچرها به ساده‌ترین شیوه‌ی توصیفِ ممکن، اپلیکیشن‌هایی هستند که شنیدن و دنبال کردن پادکست‌ها رو به شیوه‌ی استاندارد ممکن می‌کنند. اگر دقت کرده باشید، من در این متن، هرکجا از که درباره‌ی پادکست «شنیدن» حرف زدم، از عبارت «دنبال کردن» هم در ادامه‌ش استفاده کردم، که این عبارت دوم یجورایی تاکیدی بر ماهیت پادکست و البته مهمترین قابلیت پادکست‌ها برای مخاطب هست.
ویژگی پادکست‌ها (و عامل تفاوت‌شون با کتاب‌های صوتی) انتشار به صورت منظم و سریالیه. یعنی مثلا همین پادکست هنرستان، بنا داره تا هر دو-سه هفته یکبار منتشر بشه و ماجرای خودش رو پیش ببره. پادکست‌هایی هستند که ۴۰۰-۵۰۰ قسمت ادامه پیدا کردند و هنوز هم در حال تولید پخش هستند. وقتی پادکستی رو می‌شنوید و ازش خوشتون میاد، احتمال خیلی زیادی وجود داره که بخواید قسمت‌های بعد وقبل اون رو هم بشنوید.
پادکچرها، امکان دنبال کردن و دسترسی به آرشیو پادکست‌ها رو براتون ممکن می‌کنند. علاوه بر این، روی یه پادکچر می‌تونید کامنت و نظر بقیه‌ی آدم‌ها درباره‌ی اون پادکست و اپیزودهای مختلفش رو بخونید و ببینید. برخی از پادکچرها، امکان اینکه با تولیدکننده‌ی پادکست ارتباط برقرار کنید رو هم بهتون میدن.
و در نهایت، اپلیکیشن‌های پادکست دقیقا و صرفا برای پادکست شنیدن ساخته شدند: ابزار درست برای کاری درست.
کدوم اپلیکیشن پادکست از همه بهتره؟
تعداد خیلی خیلی زیادی پادکچر یا همون اپلیکیشن پادکست وجود داره که همگی، قابلیت‌های تقریبا یکسانی دارند: شنیدن، ذخیره‌ی آفلاین، تغییر سرعت پخش و البته دنبال کردن. بسته به اینکه کدوم UI (رابط کاربری) و UX (تجربه کاربری) بهتری دارند و کار باهاش راحت‌تره، یا اینکه خودتون از کدوم بیشتر از بقیه خوشتون میاد، می‌تونید گزینه‌ی مطلوب‌تون رو انتخاب کنید.
بهترین اپلیکیشن پادکست برای آیفون
کلا به واژه‌هایی که به صفت «ترین» مزین میشن، اعتماد نکنید! همونطور که گفتم، واقعا تفاوت خیلی زیادی در بین اپلیکیشن‌های پادکست مختلف نیست و همه‌شون سرویس‌هایی مشابه و خدمات تقریبا یکسانی ارائه میدن. مهمترین تفاوت به نظر من، اولا عدم نمایش تبلیغات آزاردهنده‌ست و دوما، بانک جامع پادکست برای دنبال کردن. راحتی کار و دیزاین ساده هم در مرحله‌ی بعدی قرار می‌گیره.
با در نظر گرفتن این موارد، به نظرم در آیفون، آی‌پد و مک‌بوک، بهترین اپلیکیشن پادکست قابل استفاده، خود اپ پادکست از شرکت اپله. اولین حسن‌ش اینه که نیاز به نسبت نداره وبه صورت دیفالت روی گوشی، تبلت و لپ‌تاپ‌تون نصبه. دوم اینکه، بانک بزرگی از پادکست‌های فارسی و انگلیسی رو شامل میشه و سوم، هماهنگی کامل دیزاین و تجربه‌ی کاربری اپ با سایر محصولات و نرم‌افزارهای اپله.
همونطور که گفتم، اپل پادکست به صورت پیش‌فرض روی دیوایس‌های با سیستم‌عامل iOS نصب هست. اگر احیانا پاک‌ش کردید، از این لینک دوباره دانلودش کنید.
بهترین اپلیکیشن پادکست برای اندروید
از اون‌جایی که هر اپلیکیشن و سرویسی که اپل درست کرده، نمونه‌ی مشابه‌ش در گوگل هم بوجود اومده (و در برخی موارد بالعکس) گوگل پادکست هم بهترین پیشنهاد برای دوستان اندرویدی می‌تونه باشه. من شخصا از نسخه‌ی اندروید گوگل پادکست استفاده نکردم، ولی در کار با نسخه‌ی iOSش مشکل خاصی نداشتم. مطمئن نیستم که این اپلیکیشن به صورت پیش‌فرض روی دیوایس‌های اندرویدی نصب هست و یا نه، که اگر نبود از طریق این لینک دانلودش کنید.
اگر دلتون می‌خواد اپلیکیشن‌های پادکست مختلف رو تست و تجربه کنید
من برای چک کردن شکل نمایش پادکستم، تقریبا هم‌ی اپلیکیشن‌های پادکست رو دانلود و تست کردم. کست‌باکس -با فاصله- بهترین پادکچری بود که باهاش کار کردم و حقیقتا لذت بردم. اینقدر تجربه‌ی کاربری جذاب و بانک پادکست کاملی داشت که به طور کامل، از اپل پادکست بهش مهاجرت کردم و الان همه‌ی پادکست‌هامو اینجا می‌شونم. بر اساس آمارها، اینطور به نظر می‌رسه که آدم‌های زیادی با من هم عقیده هستند و طیف بزرگی از پادکست‌شنوها از این سرویس استفاده می‌کند.
کست‌باکس هم برای اندروید هم iOS نسخه‌ی اختصاصی داره و روی هر دیواسی می‌تونید ازش استفاده کنید. علاوه بر این‌دو، روی سایت کست‌باکس هم می‌تونید از طریق مرورگر وب پادکست‌های مختلف رو (حتی بدون ثبت‌نام) بشنوید. اما خب، طبیعتا پیشنهاد من این هست که درش ثبت‌نام کنید و پادکست‌های مورد علاقه‌تون رو مشترک یا آبونه بشید.
من اگر جای شما باشم، سراغ گزینه‌های دیگه نمیرم و سر خودم رو با تنوع درد نمیارم! اما اگر دلتون گشت‌وگذار بیشتر می‌خواد، کافیه کلمه‌ی podcast رو روی اپ‌استورتون (گوگل پلی اندروید و یا اپ‌استور اپل) سرچ کنید و با انبوهی از پادکچرها مواجه بشید. لیست ۵تایی زیر، محبوب‌ترین اپکلیشن‌های پادکست (بعد از سه تایی که پیش‌تر معرفی شد) هستند:
- اورکست | OverCast
- استیچر | Stitcher
- پادبین | PodBean
- پادکست.اپ | Podcast.app
- پاکت‌کست | Pocket Casts
اکثر این سرویس‌ها هم نسخه‌ی اندروید دارند و هم iOS (بجز گزینه‌ی اول که فقط روی محصولات اپل قابل استفاده‌ست)
چه پادکست‌هایی ارزش شنیدن دارند؟
از وقتی درگیر پادکست ساختن شدم، بیشتر از قبل پادکست می‌شنوم و مدام بین پادکست‌های مختلف سرک می‌کشم. حقیقتا باید بگم که پادکست‌های خوب و ارزشمند برای شنیدن خیلی خیلی زیادتر همیشه شدند و در هر موضوعی، میشه چندتایی پادکست درست و درمون برای شنیدن پیدا کرد. فلذا نوشتن مطلبی باعنوان «بهترین پادکست‌ها» و چیزهایی از این دست اصلا ممکن نیست، چرا که هم کمیت پادکست‌های خوب فارسی [خوشبختانه] رو به رشده و هم، انتخاب پادکستی برای شنیدن، خیلی به سلیقه‌ی میل شما وابسته‌ست.
پس اکیدا توصیه میکنم که خودتون دست بکار بشید روی اپلیکیشن پادکست‌تون به دنبال گزینه‌های مطلوب برای شنیدن باشید. اما برای شروع ماجرا، گزینه‌های زیر رو می‌تونم بهتون از بین حدود ۲۰ پادکستی که دنبال‌کننده‌شون هستم، پیشنهاد کنم.
پادکست کارگاه
بگذارید فهرست پادکست‌های پیشنهادی رو با کارگاه آغاز کنم که خودم تولیدش میکنم! من توی این پادکست با آدم‌های مختلف درباره‌ی شغل‌شون و مسیری که برای رسیدن بهش طی کردند حرف می‌زنم. شنیدن کارگاه برای آدم‌هایی که در حال ساخت مسیر شغلی‌شون هستند می‌تونه مفید باشه. کارگاه رو می‌تونید از طریق سایتش، کست باکس و یا باقی پادکچرها بنوشید. کافیه عبارت «پادکست کارگاه» رو در اپلیکیشن پادکست مورد نظرتون جست‌وجو کنید.
پادکست چنل‌بی
چنل‌بی اولین پادکست فارسی نیست، اما به نظرم دوره‌ی پادکست فارسی رو میشه به قبل و بعد چنل‌بی تقسیم کرد. من خودم شخصا، حدود ۱۰-۱۲ سال پیش رادیو کالج پارک رو می‌شنیدم و از همون ایام با کانسپت پادکست آشنا بودم. اما معتقدم این چنل‌بی بود که آیکون و شخصیت تازه‌ای که پادکست ساختن و البته پادکست شنیدن داد. حقیقتا، همین پادکست بود که من رو به بیشترین شنیدنِ پادکست علاقه‌مند کرد. فلذا، موکدا توصیه میکنم که اگر در پادکست شنیدن تازه‌کارید، با چنل‌بی آغاز کنید.
چنل‌بی در هر اپیزود به سراغ موضوعی جذاب از دنیای واقعی میره و با منبع قرار دادن یک رسانه‌ی معتبر خارجی، داستان رو برای ما روایت می‌کنه. قبلا و روی پیشنهاد، چنل‌بی رو مفصل‌تر معرفی کرده بودم که اگر حوصله داشتید بهش نگاهی بندازید.
بیاین بازی رو از همین‌جا شروع کنیم 🙂 چنل‌بی رو روی پادکچری که انتخاب کردید جست‌وجو کنید، پیداش می‌کنید 🙂
رادیو مرز
یکی دیگه از پادکست‌های به شدت محبوب من، رادیو مرز از خانم مرضیه رسولیه. جذای از سوژه‌ی کلی این پادکست، که به سراغ موضوعاتِ محل مناقشه و اختلاف میره، ساده‌گرایی در تولیدش هم برای من الهام‌بخش و خوشاینده. این پادکست گفتگو محور، طیف وسیعی از موضوعات رو شامل میشه و نمیشه بعید می‌دونم که موضوعات مختلفش، شما رو تحریک و تهییج به شنیدن نکنه. «رادیو مرز» رو در اپلیکیشن پادکست‌تون جستجو کنید و مشترکش بشید.
آخرین نکته هم اینکه، پادکست هم مثل سایر انواع شیوه‌های تولید و پخش محتوا، ممکنه برای عده‌ی جذاب و خوشایند و برای برخی نباشه. همونطور که در سطور اول این مطلب هم نوشتم، برای من، تجربه‌ی نوشتن -و متاثر از اون خواندن- در وب همیشه خوشایند و پُر از جاذبه بوده و حالا، تجربه‌ی گویش و شنیدن در کنارش قرار گرفته. پادکست‌ها جذابن، متنوع‌ن و محدودیت‌های مرسوم در متن رو ندارند. میشه موقع رانندگی، ظرف شستن و یا قبل از خواب اون‌ها رو شنید و تجربه‌های تازه‌ای رو به دست آورد.
با این تفاسیر، به نظرم تجربه‌ی شنیدن پادکست رو از دست ندید و خودتون رو میهمانِ صدای دوستی کنید که حول موضوعی، ماجرایی برای روایت پیش‌کشتون می‌کنه.
سلام یک از رادیو جوان پخش شد،نه اسم دیجی و نه کد شو دارم
هرچی گشتم پیدا نکردم
آهنگهاش اینا بود
هتل کالیفرنیا از ایگلز
تیمار از تتلو
دارم عاشق میشم از ااشوان
زیر بارونابرقص
سلام برای ساخت و انتشار فید پادکست های خودم باید چه کار کنم؟
با برنامه پادبین و بستر اندروید
سلام یک از رادیو جوان پخش شد،نه اسم دیجی و نه کد شو دارم
هرچی گشتم پیدا نکردم
آهنگهاش اینا بود
هتل کالیفرنیا از ایگلز
تیمار از تتلو
دارم عاشق میشم از ااشوان
زیر بارونابرقص
خیلی ممنونم از معرفی اپلیکیشن های پادکست تو این نوشته. من کلی پادکست جذاب تونستم روی کست باکس پیدا کنم که بعضیاشون توی اپلیکیشن های دیگه پیدا نمیشه. چرا؟
خیلی ممنون آقا میلاد از توضیحات کاملی که نوشتید
من یه مدتی هست که دارم پادکست های خوب فارسی رو دنبال میکنم و به نظرم هرروز داره کیفیتشون بهتر از قبل میشه. فقط مشکلی که هست به نظرم اینه که خیلی دارن تکراری میشن و پادکست هایی با مووعات خاص خیلی کمتر هست. مثلا اگر پادکست ها یا دارن داستان تعریف میکنن یا دارن خلاصه کتاب میخونن. کاش پادکست هایی با موضوعات تخصصی هم بیشتر میشد
راستی من چند قسمت از پادکست کارگاه رو هم شنیدن و خیلی جذاب هست. امیدوارم که همینطور پرقدرت ادامش بدین